Karya’nın kıyı şeridini oluşturan Muğla’ya bağlı Bodrum, Marmaris, Milas, Yatağan ve Fethiye sınırları içinde yürütülen ‘Karya Bölgesi Bizans Dönemi Duvar Resimleri Üzerine İncelemeler’ konulu yüzey araştırmasının sonuçları, bölge Bizans’ının, mimarinin yanı sıra, duvar resimleri bakımından da dikkat çekici eserlere sahip olduğunu gösterdi.
Oldukça geniş bir alanı kapsayan araştırmanın arazi öncesi tespitlerinin bir kısmı Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Arkeoloji Bölümü bünyesindeki Karya Araştırma ve Uygulama Merkezinin yürüttüğü kültür envanteri verilerinden, bir kısmı bölgedeki bazı duvar resimleri üzerine yapılmış yayınlardan, bir kısmı ise bölge halkının sunduğu bilgilerden toplanarak elde edildi. Bu bilgiler ışığında yürütülen kapsamlı çalışmalar, duvar resimlerinin kaya dokusu ve mimari yapılar üzerine yapıldığını ortaya koydu.
Kaya dokusu üzerine yapılmış resimlerin yaygın olduğu bir bölge Latmos’tur. Latmos’un dağlık alanlarındaki kayalarda görülen jeolojik kaynaklı aşınma biçimleri, kayaların iç kısımlarında oyuk mekânlar meydana getirmiştir. Prehistorik resimler için gizli sığınaklar oluşturan bu kayalar, aynı gelenekte yapılmış Bizans Dönemi resimlerine de ev sahipliği yapar. Bölgede mağara şeklindeki bu kaya dokularının bazılarının açıkta olan cepheleri taş ve tuğladan oluşan duvarlarla çevrilerek mekâna dönüştürülürken, bazıları hiçbir eklemeye gerek kalmadan doğal haliyle tek girişli bir yapı formu oluşturur. İbadet amaçlı kullanılan bu mekânları oluşturan doğal kaya dokuları, ince bir tabaka halinde sıvanarak çoğunluğu İncil’den alınmış, İsa’nın yaşamı ve mucizelerini konu alan sahnelerle bezenmiştir.
Mimari yapılar üzerinde yer alan duvar resimlerinin en iyi korunmuş örneklerine Bodrum ve Marmaris’te rastlanmıştır. Kiliselerin yanı sıra mezar yapıları ve bir vaftizhanenin duvarlarını süsleyen resimlerin büyük bir bölümünün zarar görmüş olmasına karşın korunmuş olanlar, dönem ve bölgesel özellikleri yansıtabilecek sağlamlıkta.
İncelenen duvar resimlerinin bir kısmında görülen üst üste sıva tabakaları, mekânların farklı dönemlerdeki kullanımlarına işaret ediyor. Üst tabakaları Orta Bizans Dönemi özellikleri yansıtan resimlerin bazılarının alt tabakalarından, Erken Hıristiyanlığa ait örnekler görülebiliyor.